• Een Duitse startup heeft een eerste financieringsronde voltooid voor de ontwikkeling van een installatie om elektriciteit op te wekken uit kernfusie.
  • Proxima Fusion, gevestigd in München, denkt dat doel, dat een grote doorbraak zou betekenen voor schone energie, in de jaren 2030 te kunnen bereiken.
  • Proxima is het eerste bedrijf dat voortkomt uit het Duitse Max Planck Instituut voor Plasmafysica, bouwer van de meest geavanceerde ‘stellarator’ ter wereld.
  • Lees ook: Limburg broedt op nucleaire minireactoren om CO2-uitstoot te beperken

Een Duitse startup heeft een eerste financieringsronde voltooid voor de ontwikkeling van een installatie om elektriciteit op commercieel haalbare wijze op te wekken uit kernfusie – een heilige graal van tomeloze. schone energie. Dat meldt de Financial Times.

Proxima Fusion, gevestigd in München, heeft 7 miljoen euro opgehaald voor zijn plan om een zogenoemde ‘stellarator’ te ontwikkelen die geschikt is om stroom te leveren aan het net. Het bedrijf denkt dat die doelstelling, die een grote doorbraak zou betekenen voor de opwekking van schone energie, in de jaren 2030 realiteit kan worden.

Hoewel het om een bescheiden bedrag gaat, is de stap van betekenis wegens de oorsprong van Proxima: de startup is het eerste bedrijf dat voortkomt uit het gerespecteerde Duitse Max Planck Instituut voor Plasmafysica, schrijft de FT. Die wetenschappelijke instelling, gefinancierd door de Duitse overheid, heeft in de afgelopen 27 jaar de meest geavanceerde stellarator ter wereld ontwikkeld in het Oost-Duitse Greifswald.

Proxima Fusion, opgericht door voormalige wetenschappers en ingenieurs van het Max Planck Instituut, het Amerikaanse MIT en Google-X, hoopt het concept commercieel levensvatbaar te maken. De financiering wordt geleid door Plural Platform en het Duitse UVC Partners.

"Kernfusie is de uitdaging van onze tijd", zegt mede-oprichter Martin Kubie, afkomstig van onder meer Google-X, in een persbericht. "Onze taak is om er een commerciële realiteit van de maken. De komende twaalf maanden zal Proxima zich, in samenwerking met onze academische en industriële partners, richten op de voltooiing van zijn eerste ontwerp voor een elektriciteitscentrale op basis van kernfusie."

Kernfusie: schone energie zonder kernafval

Wegens zijn potentieel als een overvloedige bron van schone energie, die een belangrijke rol kan spelen bij het terugdringen van broeikasgassen en bij energieveiligheid, zijn wetenschappers al decennialang op zoek naar manieren om kernfusie op aarde commercieel levensvatbaar te maken. Tot nog toe is het een uitdaging het proces zover te krijgen dat het meer energie produceert dan het gebruikt.

De stellarator is een installatie met sterke magneten waarin waterstofplasma tot extreem hoge temperaturen wordt verhit om atoomkernen te laten fuseren, een proces waarbij energie vrijkomt. Hoewel het concept is uitgevonden in de jaren vijftig van de vorige eeuw, is het overvleugeld door de zogeheten 'tokamak', een eenvoudiger ontwerp van wetenschappers uit de voormalige Sovjet-Unie in de jaren vijftig.

Tot voor kort ging de meeste financiering voor projecten die zich richten op kernfusie naar tokamaks, zoals de Joint European Torus in het Britse Oxford en de Sparc-installatie die wordt gebouwd bij het door Bill Gates gefinancierde Commonwealth Fusion Systems in de Amerikaanse staat Massachusetts.

Hoewel de 'donutvormige' tokamaks makkelijker te ontwerpen en te bouwen zijn dan stellarators met hun gedraaide structuur, is het kernfusieproces van de stellarator stabieler en kan het voor langere tijd worden volgehouden. "Een tokamak is vrij makkelijk te ontwerpen maar moeilijk te gebruiken, terwijl een stellarator erg moeilijk te ontwerpen is," zegt Ian Hogarth, mede-oprichter van Plural Platform. "Maar als je hem eenmaal ontworpen hebt, is hij veel makkelijker te gebruiken."

LEES OOK: Zo werkt kernfusie: als het netto iets oplevert, is dat zeer goed nieuws voor duurzame energie

Wetenschappelijke doorbraak kernfusie

Duitsland is een van de weinige landen die onderzoek naar stellarators hebben voortgezet. Het Max Planck Instituut ontwikkelde de Wendelstein 7-X, veruit de meest geavanceerde stellarator ter wereld. De installatie werd in 2016 in gebruik genomen door de toenmalige bondskanselier Angela Merkel en heeft gezorgd voor meerdere wetenschappelijke doorbraken.

Betrokkenen waarschuwen echter dat commerciële toepassing van kernfusie van bron van elektriciteit nog een kwart eeuw op zich kan laten wachten, schrijft de FT.

De oprichters van Proxima hopen het doel sneller te kunnen bereiken. "We bouwen voort op decennia aan visionaire investeringen door de Duitse overheid in stellaratortechnologie", zegt mede-oprichter Jorrit Lion. "Nu is het aan ons om kernfusie-energie naar het stroomnet te brengen."

LEES OOK: Maakt kernenergie een comeback? Met een ETF in uraniumproducenten kun je daar op inspelen, maar dit is niet zonder risico